08 mei Bleek ik toch een perfectionist te zijn

Je bent ook zo perfectionistisch, zei ze tegen me.
Ik vertelde dat ik thuis zat van mijn werk.
Het ging niet meer.
Dat wat ik eerder weg relativeerde, lukte me niet meer.

En zo zat ik inmiddels al een paar weken thuis.
Ik weet nog dat ik diep van binnen wist; hier komt ook weer iets moois uit.
Maar als je er midden in zit.. ik voelde me ontzettend onbegrepen, angstig en eenzaam.

Toen die vriendin die opmerking maakte herkende ik me daar totaal niet in.
Ik? Perfectionistisch?
Mijn beeld van perfectionisme was dat je als vrouw je huishouden op orde had, je erbij loopt volgens de laatste mode, de kinderen eruit zagen om door een ringetje te halen en op je werk had je alles onder controle!
Nou, dat was ik écht niet!

In die periode startte ik een revalidatietraject.
Dat traject was zowel gericht op fysiek herstel als je psychische weerbaarheid vergroten.
In die tijd maakte ik kennis met de boeken van Brené Brown. Een Amerikaanse schrijfster die veel onderzoek heeft gedaan naar perfectionisme, kwetsbaarheid, schaamte ec. (Voor wie het leuk vindt; dit is haar TED talk)

Daar las ik de, of in ieder geval haar, definitie van perfectionisme:
Perfectionisme is niet alleen de dingen perfect doen.
Perfectionisme is óók dingen niet doen of niet afmaken vanuit angst.
Niet doen omdat je bang bent dat het je toch niet gaat lukken.
Niet doen omdat je bang bent wat anderen er van gaan vinden.
Ergens vol enthousiasme aan beginnen en halverwege je plezier en inspiratie verliezen omdat je de lat zo hoog legt voor jezelf dat denkt ‘laat maar’.
En vaak denken we dan, het was gewoon geen goed idee… of zie je wel!

Toen ik dat las, moest ik écht mijn beeld van perfectionisme echt bijstellen.
Want jeetje, wat herkende ik me daar in.
En eerlijk.. ik betrap mezelf er nog regelmatig op.

Ze had gelijk
Dus ja, ik moest mijn vriendin gelijk geven.
En dat was zo’n cadeau ook aan mezelf.
Want doordat ik kon zien wat ik deed, kon ik ook écht voelen dat ik mezelf ontzettend aan het tegen houden was om te Leven!

Afgelopen vrijdag was ik op een lezing over de rol van persoonlijkheid op gezondheid en ziekte.
En daar werd ook even kort perfectionisme aangehaald (en neergehaald)
Een perfectionist doet zich iedere dag tekort.
Hij stelt zichzelf voor de onmogelijke taak.
Want het is nooit goed genoeg…

De onderstroom van perfectionisme is angst.
Angst voor nieuwe dingen
Angst om controle los te laten
Angst om afgewezen te worden
Angst om het niet goed te doen, om te falen
Angst dat we het niet aan kunnen.

Is angst dan slecht?
Nee, zeker niet. Het is ons beschermingsmechanisme.
Zodat we niet van een rots springen, wegrennen van die tijger (weet eigenlijk niet of dat de goede reactie is bij een tijger haha) ons hand in vuur steken.
Maar ook, duizenden jaren geleden, we binnen de groep bleven zodat we voor elkaar konden zorgen. Alleen was de kans op overleven heel klein

Maar vandaag de dag zijn er maar weinig dingen waar we écht bang voor hoeven te zijn.
Die angst die we dagelijks voelen (99% onbewust) is een leugen.
Het houdt ons weg van wat we écht willen
Het maakt dat we blijven hangen in excuses waarom we niet gedaan hebben wat we wilde doen.
Het maakt dat we van alles aangrijpen van buiten af
Ja, zelfs een dieet volgen, om gelukkig te zijn.
Om ons goed genoeg te voelen.
Als ik slank genoeg ben, dan..

Ons oerbrein is geprogrammeerd om ons te beschermen.
Om risico’s te zien en daar op te reageren (vechten, vluchten of bevriezen)
Ons brein onthoudt beter wat er niet goed is gegaan dan wat er wel goed is gegaan.
Om ons te beschermen. Dit vind ik ook zo’n eye-opener!)

Zijn we dan slachtoffers van ons brein?
Nee, zeker niet. Ons brein is maakbaar.
We kunnen andere paden aanleggen in ons hoofd.
Leukere paden dus, met mooier uitzicht

Drie stappen om je perfectionisme aan te pakken
Leuk verhaal denk je nu misschien.
Maar kan ik mijn perfectionisme en mijn angsten in de prullenbak gooien?
Nee ik denk niet dat het kan.
Het zal er altijd zijn, in meer of mindere maten.
Juist omdat het een functie heeft (gehad).

1. Herkennen
De eerste stap is herkennen.
Herken wanneer je denkt, voelt of handelt vanuit een angst;
– dit gaat me toch niet lukken
– wat gaan ze er van vinden
– er is niet genoeg geld, tijd, energie om…etc
– ik moet sporten, gezond eten, mijn huis op orde hebben want anders…
– morgen begin ik opnieuw

Je er bewust van worden is echt de eerste stap.
En nee, daarmee is het niet weg.
Daar is nog een volgende stap voor nodig.

2. Erkennen & Accepteer
Namelijk erkennen.
Erken, en wijs niet af.
Accepteer dat dit is wat je doet en al jaaaaren hebt gedaan.
Zie ook dat het je iets op heeft geleverd en nog steeds, anders zou je het niet doen, toch?
Het erkennen én accepteren kan de nodige gevoelens teweeg brengen.
Dat is ok!
Dit gaat niet over goed of fout.
Dit gaat niet over een schuldige.
Dit gaat over ok zijn met dat wat er is.

3. Kiezen anders te doen
En, de volgende stap, beseffen dat je ieder moment, iedere dag anders kan doen.
En wat daarin zo mooi is, je hoeft niet eens je leven overhoop te gooien.
Je kan dezelfde handelingen blijven doen, maar vanuit een ander gevoel.
Vanuit vertrouwen in plaats van angst.
Je kan nog steeds kiezen om een dieet te volgen, om gezond te eten.
En dan niet vanuit het gevoel (angst);
– kijken hoe lang dit goed gaat
– als ik slank ben dan..
– het lukt me toch niet om dit vol te houden

maar vanuit vertrouwen:
– eerder lukte het me niet. dat wil niet zeggen dat het me nu weer niet gaat lukken. Ik ga onderzoeken wat er voor nodig is.
– ik heb het nog nooit gedaan maar ik denk dat ik het kan (Pipi Langkous)
– wat heb ik nodig?
– wat kan ik de volgende keer anders doen.
– Ik merk dat ik onrustig ben en meer ga eten. ik ga eens onderzoeken wat er aan de hand is.

Een weet je; angst maakt dat je bewustzijn vernauwd. Alsof je ingesloten zit
Wanneer je je vertrouwen vergroot maak je jezelf letterlijk ruimer.
Je wordt meer een aanschouwer van je eigen denken, acties gevoelens.
Je krijgt meer vrijheid.

Wat je aandacht geeft groeit!
Verleg dus steeds je aandacht naar vertrouwen, naar mildheid voor jezelf, wanneer je merkt dat je in angsten, excuses en tekorten denkt.

En echt, het kan!
Er is geen quick fix voor.
Het vraagt iedere keer weer bereidheid om te (her)erkennen en bijstellen.
Zelfonderzoek
En dat wordt wel steeds makkelijk.

Terug naar blogoverzicht:

Meer Food for Thought